Estou enganchada a unha serie de Filmin, Talking Heads. É un remake. Son doce episodios de trinta minutos nos que un único actor (ou atriz) reproduce un monólogo. Estou tan enganchada como o estiven aos Astérix ou aos libros de Gaiman (durante anos non lin o último que saía para poder ter sempre un libro novo deles para ler). Así que, sendo que podería velos todos dunha sentada, en tres semanas, levo dous. Hai que dosificar as alegrías, ou as sensacións intensas, depende de como o miremos.

               A proposta empeza con Imelda Staunton, a muller que escribe cartas. Marabillosa. Obviamente é unha serie que hai que ver en versión orixinal e non manca ter certos coñecementos da sociedade británica para entender eses pequenos detalles, como a escolla do personaxe de Staunton de empregar a palabra “kiddie” para referirse ao neno dos veciños nun discurso que é riquísimo en palabras cultas. O texto é fascinante pero non só iso, o tempo da actriz, os silencios, a tonalidade vizosa da súa voz e esa absoluta expresividade no ollar e no movemento das mans.

                Unha mira Talking Heads (bustos parlantes) e tensa o estómago, ata procura certa distancia porque o voyerismo asociado ás confesións a través do monólogo poden chegar a ser extremadamente íntimas. Os británicos téñenos afeitos a este tipo de proposta, a da reflexión, a da necesidade da palabra e dos discursos longos (The archers sendo un culebrón leva media vida na bbc4 e, sendo que a nós podería sorprendernos que un culebrón radiofónico tivese éxito, alí é toda unha institución. Que imos facer pola mañá, Cat? Almorzar e escoitar The Archers, of course!).

                O caso é que o asunto este da literatura, sexa audiovisual ou non, acaba permeando a vida. Non vos pasa? Eu teño bastante claro que me pasa a miúdo. Falando cun deses amigos que aparecen un día e quedan para sempre malia ter conversacións, con sorte, de lustro en lustro (love you goblinkid) -tamén fillo único- coincidíamos na tendencia dos que non temos irmáns a percibir moitos momentos da nosa vida como curtas cinematográficas. A luz, a música, a conversa… esta sendo todo isto real? Estouno narrando na miña cabeza? Por suposto que é real, claro… Pero podería ter sido unha ficción das miñas amizades imaxinarias.

                Todo isto únese en Moaña, non podía ser doutro xeito.

Por unha banda Talking Heads é unha serie creada desde o confinamento e gaña con creces a todas aquelas que se fixeron por outras produtoras noutros países (a BBC sempre gaña), e neste Nadal, malia a chegada inminente da terceira onda (e non falo do feminismo) andamos algo confinados. Así que todo ese aspecto un tanto agobiante dos monólogos que sempre teñen unha escenografía de interior de fogar, queda crebado pola imaxe do mar, a que me faltou nos momentos de traballo na mesa do comedor co portátil que comeza a fallar e que me levaron a un marzo diferente, pero con certo síndrome de que o ceo estaba caendo por riba das nosas cabezas.

Por outra, nas situacións de crise, unha toma decisións drásticas e ante o aviso do móbil “é necesario liberar espazo de almacenamento” escollín crear unha copia de seguridade das fotografías feitas pola cámara do móbil no ordenador e borralas todas. Todas, si. Así que esta, é a única fotografía -miña- que teño agora mesmo na memoria do móbil de Moaña, e a historia, logo, empeza aquí.

                Esta fotografía foi tomada despois de xantar cunha das persoas máis marabillosas do Morrazo, e de Moaña por extensión. Iria Collazo e eu xantamos o venres, por fin, no Ovella Negra, nunha mesa desde a que ela miraba o mar sen facer esforzos e eu só se apelaba á mala educación e deixaba de atender á nosa conversa. De cando en vez fíxeno, pero Iria non mo ten en conta.

                A fiestra do Ovella debería ser a retratada máis estabamos a outras cousas. É bo esquecer usar o trebello conectado ás redes, é sinal de que estamos nun deses momentos nos que a compaña nos importa de verdade. Iria importa sempre.

                O caso é que xa abríramos as superbocks e a conversa collera esa inercia na que só se contan verdades, malia que doan, e eu noto que levo un par de minutos, non máis, deixando que saian pola boca angustias gardadas no meu confinamento persoal. Cada unha un saque que non dou controlado ao que ela resta con pericia, e rimos e suspiro e salouco e levo as mans á cara e dígolle “é que eu non o entendo!” e rimos de novo, porque quizáis hai cousas que xamais se comprendan. E aí salta o momento fílmico. Dálle un grolo á beberaxe mirando o mar e eu penso que hoxe leva os ollos preciosos, que o fai sempre, pero hoxe máis.

                -Entón…

                Empeza. Dicimos entón as tres de igual xeito, eu por Iria Sobrado, ela, Collazo, coido que xa o facía. Dicímolo así… eeeent-ÓN! e esa marca que se semella a un “ready,steady,go” é o equivalente a “érase que se era”, “había unha vez”, “era unha vez”, “once upon a time”… E conta, conta dunha historia nova na que xa había referencias cruzadas no pasado capturando a miña atención coa mesma tensión coa que Imelda Staunton o fai cando fala das cartas que escribe, con distinta temática pero igual intensidade. Noto a tensión do relato no celme das miñas tripas, ven a rapaza do Ovella e deixa o xantar fronte nosa e respiro, non sabía que estaba aguantado a respiración… E ela dí:

                -O caso é que …

                Aí. Aí está o momento do filme. A sinécdoque entre a habitante de Moaña e o teatro. A Iria no teatro e a Iria que é teatro, o teatro espello, o teatro representación da vida na que proxectamos as inquedanzas pero todo aquilo que conta a historia lle acontece a personaxes que sofren no seu corpo pero que nos salvan de doer na pel propia. Dura un monólogo no que atendo e respondo, non sei se de xeito acaído. Probablemente só fose quen de dicir “joder!”.

                Porén o momento reaviva os latexos e parece que a fiestra ao mar é o mar todo, e penso que só unha tecedora de palabras pode facer algo así, ter tan interiorizada a literatura que pode ser quen de tecela no relato da vida, do monólogo, do sentimento. Penso que por iso Talking Heads e tan cercano, tan difícil de reproducir, tan demoledor. Penso que xamais poderei escribir nada tan real como o foron as súas palabras.

                Leva os ollos preciosos, xiro a cabeza mentres come e miro o mar. Debería tirarlle unha foto, pero despois. Cando vaia a Quintela.