De todas as xustificacións para escusar un fracaso que levo escoitado nos máis de dez anos de profesión docente, “non se me dá” é a que máis me entristece. Non se me dá é a saída fácil, é a xustificación socialmente aceptada á imposición dun límite de aprendizaxe.

Sempre hai algo que non facemos ben á primeira, que non aprehendemos de xeito directo senón que precisamos outras estruturas de pensamento para poder asimilalo. Noutras palabras, algo que supón un reto, que custa, que para entendelo é preciso darlle unha reviravolta e “pensar fóra da caixa”. A valentía, lévanos a asumir ese reto pola promesa do premio ao final do camiño. Dos camiños. Que o crebacabezas que estamos resolvendo, ten máis dunha solución e interpretación, e que en conxunto suman máis que por separado.

Detrás de cada “non se me dá” existe o prexuízo

Por unha banda aquel que desenvolvemos co paso dos anos, ese que en infantil e primaria apenas coñecemos, porque na inocencia da mocidade extrema, non somos tan ousadas coma para privar ao noso cerebro de explotar ao máximo todos os nosos talentos. Daquela eramos expertas pintoras, cantantes, matemáticas, escultoras, imitadoras do grito de Tarzán! Mais chegada a adolescencia agroma o medo ao fracaso, ao esforzo, a enfermiza idea de que a motivación ante un reto debe ser tal que nos manteña en tensión de continua felicidade. E así, enganámonos, privándonos do coñecemento e da aprendizaxe continua e representativa. Privámonos de entender que, do mesmo xeito que un gran intérprete non poderá executar unha complexa partitura no instrumento da súa elección o primeiro día que cae nas súas mans, a beleza dunha ecuación diferencial non é apreciable xusto despois de ter aprendido a sumar, que queda camiño. Que esa beleza roza a musicalidade dos máis belidos poemas.

Por exemplo, como é posible que unha persoa que considere programar videoxogos non quede fascinada polas teorías literarias que alicercen as tramas? Pola súa lingüística? E por outra banda, como é posible que unha persoa que teña unha afinidade natural pola creación artística non atope interese nas xeometrías, nas proporcionalidades, nos estudos da natureza da propia natureza?

O coñecemento non é divisible en elementos autónomos e illados, o coñecemento mestúrase en fíos interconectados para a creación, desde as ecuacións transtextuais aos sumatorios de talentos.